Ani bebek ölüm sendromu nedir?
Sudden infant death syndrome yani ülkemizde yaygın adıyla, ani bebek ölüm sendromu genellikle 1 yaş altındaki bebeklerin, anamnez ile veya fiziksel muayeneler ile açıklanamayan beklenmedik ölüm şeklidir. (Gökçe & Baysal, 2004). 1. Sendrom genellikle kendini uykuda gösterir, herhangi bir gürültü veya tepişme olmaksızın bebeğin ölümü ile sonuçlanır. Ayrıca otopsi raporunda herhangi bir neden bulunamaz.
Günümüzde bu sendrom ile ilgili birçok araştırma yapılmasına karşın halen daha bu ölümlerin altında yatan sebepler bilinmemektedir. Altta yatan sebepler bilinmediği için ne yazık ki ölümle sonuçlanan bu sendromun da bir tedavi yöntemi bulunmamaktadır. Ayrıca ABÖS veya SIDS, oldukça yaygın bir sendromdur. Bir aylıktan sonra sağlıklı bebeklerde önde gelen ölüm nedenidir. Küresel olarak ise gelişmiş ülkelerin bile binde birinde görülebilmektedir.
Peki ya bu sendrom önlenebilir mi?
2011 yılında ABÖS, Amerika Birleşik Devletlerinde 1 yaşın altındaki küçük çocukların en yüksek üçüncü ölüm nedeniydi. Bu durum karşısında harekete geçen Amerika Hükümeti, ABD Ulusal Çocuk Sağlığı ve İnsan Gelişim Enstitüsü NICHD ile “Safe to Sleep” (güvenli uyku) kampanyasını başlattı. Bu kampanya ile aileler ABÖS’e karşı daha bilinçli hale getirildi. Bu kampanyanın yaygın olarak kullanılmaya başlandığı birçok ülkede ABÖS vakaları azaldı.
Bu sonuçlara göre de sendromu tetikleyen birçok risk faktörünün ortadan kaldırılması ile ABÖS’ün de önlenebileceği düşünülmüştür. Ve Amerika örneği gibi mevcut kanıtlar ise bu durumu doğrulayacak şekilde olmuştur. Alınabilir önlemler ise tüm bebeklerin, yüzüstü olmayacak pozisyonda, görece sert bir yatakta, ebeveynler veya diğer çocuklar ile yatak paylaşımı olmadan güvenli bir odada uyumaları sağlanmalıdır. Ayrıca bebeğin emzirilmesinin ve bebeğin uykuda emzik kullanması da alınabilecek önlemler arasındadır. Özellikle hamilelik ve emzirme döneminde ebeveynelerin de sigara, alkol ve uyuşturucu gibi alışkanlıkları varsa bunlardan uzak kalmalıdır.
Ülkemizde ABÖS
Bu korkunç sendromun seyri ülkemizde de yaygındır. Ancak bilinçlendirme ve takip politikaları sebebiyle bu sayı her geçen yıl daha da düşmüştür. DSÖ’nün verilerine baktığımızda 2016 yılında 421, 2017 yılında 364, 2019 yılında ise 168 ABÖS kaynaklı ölüm tespiti yapılmıştır. (Who, 2023). Yine de bu sayıların daha da azalması ve hatta önlenmesi için ülkemizde de sağlık ocaklarında, hastanelerde afişler hazırlanmalı ve ailelerin daha da bilinçli hale getirilmesi gerekmektedir. Özelikle de ABÖS ile ilgili yapılan araştırmaların ve çalışmaların desteklenmesi gerekmektedir. Belki de bilinmez sebeplerin açığa çıkması ülkemizdeki araştırmalar sonucu sağlanabilir.
KAYNAKLAR
1) Gökçe, S. & Uğur Baysal, S. (2004). ANİ BEBEK ÖLÜMÜ SENDROMU . Journal of Istanbul Faculty of Medicine , 67 (1) , 0- . Retrieved from https://dergipark.org.tr/tr/pub/iuitfd/issue/9297/116193
2) (Kinney HC, Thach BT (August 2009). “The sudden infant death syndrome”. The New England Journal of Medicine. 361 (8): 795-805. doi:10.1056/NEJMra0803836. PMC 3268262 $2. PMID 19692691.)
3) Hoyert DL, Xu JQ (2012). “Deaths: Preliminary data for 2011” (PDF). National Vital Statistics Reports. 61(6): 8. PMID 24984457.
4) Mitchell EA, Hutchison L, Stewart AW (July 2007). “The continuing decline in SIDS mortality”. Archives of Disease in Childhood. 92 (7): 625-6. doi:10.1136/adc.2007.116194. PMC 2083749 $2. PMID 17405855
5) Willinger M, James LS, Catz C. Defining the sudden infant death syndrome (SIDS): deliberations of an expert panel convened by the National Institute of Child Health and Human Development. Pediatr Pathol. 1991;11(5):677–684. doi: 10.3109/15513819109065465.
