Doğa İçin Son Derece Önemli Canlı Türleri1 – ARILAR
Dünya ekosistemi tıpkı canlılarda bulunan homeostazi gibi bir denge içindedir ve bu denge özel olarak korunmalıdır. Dünya bu düzenini korumak için çabalarken bir yandan da üzerinde bulunan canlılara odlukça misafirperver davranmaktadır. Tabi ki de biz insanoğlu olarak bu misafirliğe pek de iyi karşılık veremiyoruz. Bu da bize insanoğlunun yapısının ne kadar bencil olduğunu gösterir. Fakat benim bu yazımda sizlerin dikkatini çekmek istediğim konu insanların bencilliği değil; dünyanın ekosistemini korumasına yardımcı olan vefakâr olan canlılar (insanlarında örnek alması gereken). Yazı serimin ilk kısmında en önemlisiyle başlayacağım. Bu canlı türü tabi ki de arılardan başkası değil. Öncelikle sizlere bu minik arkadaşlarımızdan bahsetmek isterim.
Arı, zar kanatlılar takımına ait Apoidea familyasını oluşturan tüm böcek türlerine verilen isimdir. Dünya üzerinde yaklaşık 20 bin arı türü bulunmaktadır. Türkiye ise 2000 arı türüne ev sahipliği yapar. Ben sizlere Türkçe ismiyle bal arısı olan Apis mellifica ‘lardan bahsedeceğim.
Morfolojik özelliklerine gelirsek belli başlılarını şu şekilde sıralayabiliriz:
- İçinde enine ve boyuna damarcıklar bulunmak üzere iki çift saydam zar kanatlarının olması
- Vücutları baş(cephalon), göğüs(thorax) ve karın(abdomen) olmak üzere üç kısımdan meydana gelir.
- Vücutları yumuşak bir kıl örtüsüyle kaplıdır.
- Gözler bir çift bileşik(petek) göz ile üç adet basit gözden ibarettir.
Bal arıları olabildiğince sosyal böceklerdir. Bir arı kolonisinde ana arı, işçi arı ve erkek arı olmak üzere üç değişik tipte birey vardır. Kraliçe arı ve işçi arılar dişi bireyler olup döllü yumurtalardan gelişirler. Erkek arılar ise dölsüz yumurtalardan gelişirler. Kraliçe arının görevi, yumurta yaparak kolonisinin çoğalmasını sağlamaktır. Diğer arılara göre oldukça uzun ve büyüktür. Erkek arılarla karıştırma imkanına karşılık kanatlarının erkek arılara göre daha kısa olduğunu ve vücudunun daha narin olduğunu söyleyebilirim. Erkek arıların tek görevi ise kraliçe arının döllenmesini sağlamaktır. Kışın kovanlarda erkek arı bulunmaz. İşçi arılara gelirsek ise onların iş yükleri epey fazla. Say say bitmez fakat yine de birkaçını sıralamaktan zarar gelmez: Kovan içi temizlik yapmak, larvaları beslemek, içeride ölen arıları dışarı atmak, larvaların güvenliği için kovan ısınını sabit tutmak, kovanı dış tehlikelerden korumak, kraliçe arıyı beslemek, kovanı gerektiğinde tamir etmek, bal toplamak, propolis toplamak, polen toplamak, polen toplamak ve son olarak su taşımak.
Peki arılar neden bu kadar özeller? Cevap arıların beslenme stillerinde yatıyor. Her canlıda olduğu gibi bal arıları da yaşamlarını sürdürebilmek için besin maddelerine ihtiyaç duyarlar. Bal arılarının doğal besin maddeleri; nektar, bal ve polendir. Bal ve nektar arıların enerji ihtiyaçlarını karşılar. Polen ise yavru yetiştirilmesi petek gözlerden çıkan genç arıların gelişmelerini tamamlayabilmeleri için lazımdır. İşçi arılar nektar toplayabilmek için çiçekten çiçeğe gezerken bacaklarına çeşitli çiçeklerin polenleri toplanır. Bu polenlerle diğer çiçekler döllenir ve çoğu bitkinin devamlılığı da bu şekilde sağlanır. Artık durumun sizde farkındasınız. Eğer bu minik arkadaşlarımız olmasalardı çoğu bitki üreyemeyecek ve gene çoğu besin zincirinin en alt tabakası da boş kalacaktı. Bundan dolayı da yavaşça ekosistem çökecektir.
Son olarak şunları söylemek isterim. Bal arıları eğer şu an olmasalardı bitkilerde meyve sebze bakliyat gibi çeşitli gıdaların azalmasına, dünyadaki birçok çiçek türünün yok olmasına, otçul beslenen çoğu hayvanın soyunun tükenmesine sebebiyet verir. Biliyoruz ki eğer besin zincirinin temel halkası bozulursa iş enin sonunda bize de ulaşır. Tabi ki de bencil olmayıp çevremize güzel davranmalıyız. Bu nesli tükenme tehlikesiyle karlı karşıya olan canlılara yardım eli uzatmalıyız. Umarım keyif almışsınızdır. Dikkat çekmek istediğiniz bir nokta olursa yorumlarda buluşalım. Kendinize iyi bakın. Her zaman sizinle her zaman bilimle.
KAYNAKÇA
https://gaiadergi.com/tesekkurler-sermelik-5-hayvan/ 23 Ağustos 2023 tarihinde erişildi. https://tr.wikipedia.org/wiki/Ar%C4%B1 23 Ağustos 2023 tarihinde erişildi.
https://isparta.tarimorman.gov.tr/Belgeler/Faydal%C4%B1%20Bilgiler/Hayvansal%20Yeti%C5%9Ftiricilik/Ar%C4%B1c%C4%B1l%C4%B1k/Bal%20Ar%C4%B1s%C4%B1.pdf 28 Ağustos 2023 tarihinde erişildi.
https://arastirma.tarimorman.gov.tr/etae/Belgeler/EgitimBrosur/122-ciftcibro.pdf 28 Ağustos 2023 tarihinde erişildi.
