Fonksiyonel dispepsi, (Dispepsi veya fonksiyonel dispepsi; özellikle mide ve onikiparmak bağırsağındaki birtakım fonksiyonel bozukluklarının sindirim sisteminde rahatsızlığa sebep olmasıdır.) benzer semptomlar sergileyen diğer yapısal hastalıkların kanıtı olmadan bir dizi faktör tarafından neden olabilen sık görülen bir bozukluktur.
Dispepsi yaygın olmasına rağmen, birçok hasta bu durumu tedavi etmek için bir doktora randevu almaz.
Dispepsiye sahip hastaların dörtte biri, belirli bir tedavi gerektiren semptomlara sahiptir, geri kalanlar ise fonksiyonel dispepsi olarak tanımlayan semptomlara sahip değildir.
Birinci basamak sağlık hizmetlerinde, fonksiyonel dispepsiyi yönetmek için genellikle davranışsal ve diyet değişikliklerinin yanı sıra reçetesiz ilaçlar da dahil edilir.
Davranışsal ve diyet değişiklikleri, semptomlara katkıda bulunan tetikleyicileri ve yaşam tarzı faktörlerini ele almayı amaçlar.
Reçetesiz proton pompası inhibitörleri (PPI’lar) gibi ilaçlar, birçok ülkede ilk sıra ilaç olarak önerilir, ancak kalıcı semptomlara sahip hastalar, Helicobacter pylori enfeksiyonu olasılığını araştırmak için daha fazla tıbbi ilgiye ihtiyaç duyabilirler.
Zerdeçalın uzun bir kullanım geçmişi vardır. Bu bitki, hem topikal olarak hem de ağız yoluyla tıbbi amaçlar için kullanılan curcumin adlı değerli bir etken madde içerir.
Curcumin, genellikle cilt kremleri ve kozmetik ürünlerde bulunsa da, dispepsi dahil çeşitli gastrointestinal problemlerin tedavisi için kullanılan toz kapsüller şeklinde de bulunur.
Son çalışmalar, curcuminin plasebo ile karşılaştırıldığında dispepsi semptomlarında orta derecede bir iyileşme sağlayabileceğini önerdi. Ancak şu anda curcuminin etkinliğini geleneksel ilaçlarla karşılaştıran baş başa kanıt eksikliği bulunmaktadır.
Tayland nüfusu ve Tayland’a yakın bölgelerde yaşayan kişiler arasında zerdeçal, dispepsi benzeri semptomları hafifletmek için sıkça kullanılır. Ancak konvansiyonel doktorlar, curcuminin etkinliğini ve yan etkilerini omeprazol ile karşılaştıran araştırmaların eksikliği nedeniyle fonksiyonel dispepsi için başlıca tedavi olarak bu bitkisel ilacı göz önünde bulundurmada isteksiz davranmışlardır.
“Çalışmamızda, fonksiyonel dispepsi hastalarının tedavisinde curcuminin etkinliğini bir PPI ile karşılaştırmayı amaçladık,” dedi Chulalongkorn Üniversitesi Tıp Fakültesi’nden Dr. Krit Pongpirul ve meslektaşları.
Çalışmada, 2019 ile 2021 yılları arasında Tayland’daki hastanelerden toplanan fonksiyonel dispepsi hastalarından oluşan 18-70 yaşları arasındaki 206 hasta, 28 günlük bir süre için üç tedavi grubundan birine rastgele atanmıştır.
Bunlar: zerdeçal (günde dört kez 250 mg curcumin içeren iki büyük kapsül) ve bir küçük sahte kapsül (69 hasta); omeprazol (günde bir kez 20 mg kapsül ve günde dört kez iki büyük sahte kapsül) (68 hasta); ve zerdeçal artı omeprazol (69 hasta).
Kayıt olan 206 hastadan 151’i çalışmayı tamamladı, bunlardan 20’si curcumin grubundaydı; omeprazol grubunda 19’u; ve kombinasyon tedavi grubunda 16’sıydı.
Üç gruptaki hastalar başlangıçta aynı klinik özelliklere ve dispepsi şiddetini değerlendirmek için Dispepsi Şiddet Değerlendirme (SODA) puanı ile benzer semptomlara sahiptiler.
Hastalar 28 gün sonra tekrar değerlendirildi ve ardından 56 gün sonra tekrar değerlendirildi.
SODA puanları, 28. günde ağrı (-4.83, -5.46 ve -6.22) ve diğer semptomlar (-2.22, -2.32 ve -2.31) için kombinasyon, sadece curcumin ve sadece omeprazol gruplarındaki hastalarda semptom şiddetinde önemli azalmaları gösterdi.
Bu iyileşmeler, 56 gün sonra ağrı (-7.19, -8.07 ve -8.85) ve diğer semptomlar (-4.09, -4.12 ve -3.71) için daha da güçlüydü.
SODA, memnuniyet puanlarını da yakalar: Bu puanlar curcumin kullanıcıları arasında zaman içinde neredeyse değişmedi, bu muhtemelen tadı ve/veya kokusu ile ilgili olabilir.
“Herhangi ciddi yan etki bildirilmedi, ancak karaciğer fonksiyon testleri, aşırı kilolu curcumin kullanıcıları arasında bazı düzeyde bozulma gösterdi,” yazarlar dedi.
“Bu çok merkezli randomize kontrollü çalışma, fonksiyonel dispepsi tedavisi için son derece güvenilir kanıt sağlar.”
“Çalışmamızın bulguları, klinik uygulamada curcuminin düşünülmesini haklı çıkarabilir.”
Çalışma, BMJ Evidence-Based Medicine dergisinde yayımlandı.
