Probiyotikler Nasıl Soğuk ve Grip Sezonunu Atlatmamıza Yardımcı Olabilir.

 Probiyotikler Nasıl  Soğuk ve Grip Sezonunu Atlatmamıza Yardımcı Olabilir.

Son araştırmalar, belirli probiyotik türlerinin solunum yolu enfeksiyonlarının sıklığını ve şiddetini azaltabileceğini öne sürüyor.

“Soğuk ve Grip Mevsimi”

COVID-19 pandemisi başladığından beri, soğuk ve grip sezonuna dair korkular arttı. İlk olarak, COVID-19 ve özellikle etkili bir influenza virüsünü içeren bir “ikizdemik” öngörüleri vardı.¹ Sonra, uzmanlar COVID-19, influenza ve RSV’nin çarpıştığı bir “üçlüdemik” tahmin etmeye başladılar.² Şu ana kadar, soğuk ve grip sezonunun bu yıl geçen yıla göre özellikle kötü olacağı fikri bir ölçüde gerçekleşti: 1 Ekim 2022’den bu yana ABD’de grip hastalıkları nedeniyle tahmini 280.000 ila 630.000 hastaneye yatış oldu.3, ki bu, tüm 2021-2022 sezonu boyunca toplam 100.000 hastaneye yatışın üzerindedir.⁴ Bu oldukça çarpıcı bir farktır ve bunun, COVID-19 pandemisinin zirvesinden bu yana seyahat ve sosyalleşmede bir artışa bağlanabileceği söylenebilir. (Referans için, 2018-2019 grip sezonu boyunca toplam 380.000 grip ile ilgili hastaneye yatış vardı.⁵ Bu yılki artış, bir ölçüde, bu yılın temeline dönüş olabilir.)

Ve eğer Şubat ayının sonunda sorunun büyük ölçüde çözüldüğünü düşündüyseniz, grip mevsiminin aslında Ekim’den Mayıs’a kadar sürdüğünü öğrenmek sizi şaşırtabilir, bu da Amerika Birleşik Devletleri Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezleri’ne göre.⁶ Peki, bir sonraki birkaç ayı en sağlıklı şekilde atlatabilmek için ne yapabilirsiniz? İlk olarak, solunum virüslerinden kaçınmak için standart öneriler geçerlidir: Ellerinizi sık sık yıkayın, yüz maskesi takma konusundaki yönergeleri takip edin ve hasta olan insanlarla yakın teması kaçının.⁷ Ancak bağışıklığımızı bağırsak mikrobiyomu açısından değerlendirdiğimizde, sağlığımızın daha ayrıntılı bir anlayışını elde ederiz. Bağırsaklarınız, trilyonlarca mikrobiyomu içeren sindirim ve gastrointestinal sağlık ile en çok ilişkilendirilen büyük ve çeşitli bir mikrobiyomedir, ancak aslında en kritik etki alanlarından biri bağışıklık sistemidir.

İşte burada, bağırsak-bağışıklık bağlantısının nasıl çalıştığı ve virüslerin görünüşte hiç bitmeyen bir mevsiminde bağırsak-bağışıklık fonksiyonunu desteklemek için belirli probiyotik araştırmalarının arkasındaki umut verici bilgileri kısaca açıklayacağız. Bu konulara daha derinlemesine inmek için, …

Bağışıklık ve Bağırsak Bağlantısı

Bağışıklık sistemi, vücutla temas eden zararlı maddelerle (örneğin, patojen bakteriler) veya vücut içinde meydana gelen hastalık yapıcı değişikliklerle (örneğin, hasar görmüş hücreler) savaşan geniş bir hücreler, proteinler ve organlar ağıdır. Bağışıklık sistemi, vücudun kendi tanımadığı antijen adı verilen maddeler tarafından etkinleştirilir. Bağışıklık sistemi düzgün çalıştığında antijenleri tanır, tanımlar ve etkisiz hale getirir, böylece siz fark etmezsiniz. Ancak zayıf veya aşırı yüklenirse, belirli tehditlere karşı savunma yapamaz ve hasta olabilirsiniz.

Peki, bağırsaklar bu süreçte nasıl rol oynar? Bağırsak, merkezi bir konumda bulunur ve bağırsak-bağışıklık ekseni veya bağırsak-bağışıklık sistemi olarak bilinen çeşitli yollar aracılığıyla bağışıklık sistemine bağlanan bir iletişim anahtarı olarak hizmet verir. Sizin bağırsak mikroorganizmalarınız, bağışıklık sisteminin işlevini doğrudan etkileyebilen bu bağlantının önemli bir bileşenidir.

Aslında, bağışıklık sisteminin %70’i bağırsaklarda bulunmaktadır.⁹ Bu, hücre sayısının bir meselesi olabilir, ancak aslında bağırsak, vücudunuzdaki en büyük bağışıklık hücre sayısına ev sahipliği yapar ve GALT (bağırsakla ilişkilendirilmiş lenfoid doku) olarak bilinen dokuda bulunan bağışıklık hücrelerinin %70’ini temsil eder. GALT, vücudunuzu, gıda, sıvı, hava ve diğer dış girişler aracılığıyla sistemize giren patojen mikroplara karşı koruma rolünde önemli bir rol oynar. Çalışmalar, bağırsak mikrobiyomu ile GALT’taki bağışıklık hücreleri arasında yaygın bir “iletişim” olduğunu göstermiştir ve bu, bağırsak kanalındaki bağışıklık fonksiyonunun koordinasyonunda önemlidir.¹⁰

 *GALT, Peyer’s Patches adı verilen lenfatik doku kümelerini içerir (yukarıda gösterilmiştir).

 Daha genel olarak, bağırsak mikrobiyomu bağışıklık sistemini düzenleyip ayarlamaya yardımcı olur, patojenlere karşı koruyucu tepkileri tetikler ve vücut içinde uygun bağışıklık tepkilerini sürdürür. Bağırsak mikropları, sizi dış etmenlere (antijenler dahil) karşı çeşitli taktiklerle korurlar.11 Bunlar:

• İltihabı kontrol eder ve iltihabi bağışıklık yanıtını düzenler. Bu, bağışıklık sisteminizin yabancı bir antijene uyarıldığında yanıtı başlatmasına yardımcı olurken, gıda veya polen gibi tehdit oluşturmayan girişlere karşı pasif kalmasına yardımcı olur.

• Bağırsak bariyer bütünlüğünü güçlendirir. Bağırsak mikropları, bağırsak duvarının ana iskeletini oluşturan hücreler arası bağlantıları olan sıkı bağlantıları destekler. Sıkı bağlantılar, bağırsak duvarının bütünlüğünü güçlendirmek ve yabancı malzemelerin ve kontaminantların geçmesini önlemek için önemlidir. Bağırsak bariyer yapısındaki bozukluklar, yerel bağışıklık tepkilerinin alevlenmelerine neden olabilir ve istenmeyen mikroorganizmaların büyümesine izin verebilir.12

• Potansiyel patojenlerle kaynaklar için rekabet eder. Bağırsak mikrobiyotası tüm mevcut kaynakları, alan ve besin maddelerini kullanıyorsa, patojenler hayatta kalamaz veya çoğalamaz.

• Antimikrobiyal maddeler üretir. Bağırsakta bulunan bazı bakteriler, hedefe yönelik hücre ölümü aracılığıyla Listeria, Clostridium ve Salmonella gibi patojen bakterileri inhibe eden veya öldüren protezler olan bakteriosinler üretir.13

 Bağırsak mikrobiyomunuzun bu fonksiyonları yerine getirebilmesi için, kompozisyonunun stabil bir profilini koruması gerekir – yani, başlıca yararlı mikroplarla, genellikle “zararlı” olarak nitelendirilen mikropların düşük bir varlığıyla olmalıdır. Denge bozulduğunda – enfeksiyon, iltihap, bağışıklık yetmezliği, uyku düzeni, stres, diyet değişiklikleri veya antibiyotik veya toksin maruziyeti gibi faktörlerden dolayı – bağırsak mikrobiyomu kompozisyonu değişebilir ve kontrolsüz veya yüksek bağışıklık tepkilerine yol açabilir.14

  Probiyotikler ve Üst Solunum Yolu Enfeksiyonları Arkasındaki Bilim

İnsanlar genellikle “soğuk” ve “grip” terimlerini birbirinin yerine kullanırlar ve bu, benzer semptomlara sahip oldukları içindir. Manşetleri meşgul eden, hastaneye yatışları artıran ve genel olarak insanları “hastalık günleri” almaya yönlendiren günlük enfeksiyonların çoğu, üst solunum yolu enfeksiyonları (ÜSYE) kapsamında yer alır. Bu terim, sinüslerin, boğazın, hava yollarının ve akciğerlerin enfeksiyonlara neden olan solunum hastalıklarını ifade eder. Bunlar arasında soğuk algınlığı, larenjit, bronşit, zatürree, RSV ve COVID-19 bulunur. İnfluenza veya grip, teknik olarak bir ÜSYE değildir, ancak solunum yollarını sınırlı tutmadığı için – aynı zamanda vücudun diğer sistemlerini etkilediği için – sistemik bir enfeksiyon olarak kabul edilir.

 İyi haber şu ki, yüksek kalitede birçok çalışma, probiyotiklerin aksi takdirde sağlıklı çocuklarda ve yetişkinlerde ÜSYE’lerin insidansını ve süresini azalttığını göstermektedir.15,16,17 ÜSYE’leri olan insanlara belirli probiyotik suşları veya plasebo verilen çalışmalarda, araştırmacılar probiyotik alanların daha az gün boyunca daha hasta olduklarını ve daha az “hastalık epizodu” yaşadıklarını bulmuşlardır.18 2019 yılında bir sağlık ekonomisi çalışması, probiyotik kullanımının ABD’de yılda 54 milyonu aşkın hasta gününü azaltma ile ilişkilendirildiğini bulmuştur.19

 Henüz probiyotiklerle ÜSYE’leri önleme ve/veya tedavi etme konusunda net bir protokolümüz yok, ancak araştırmalar probiyotiklerin neden ÜSYE’lere karşı koruyucu olabileceğine dair bazı ipuçlarını ortaya çıkarmıştır:

•         Probiyotikler, vücudun kendi bağışıklık tepkisini etkinleştiren bağırsak mikroplarını taşıyabilir. Bu, soğuk ve grip için reçetesiz satılan ilaçlar gibi sadece bu enfeksiyonların semptomlarını azaltmaya yönelik olmayan, bağırsak mikrobiyomunun patojenlere karşı savunma yapmaya yardımcı olan bir bağışıklık tepkisini harekete geçirir. Yüksek kaliteli probiyotikler, bağırsak mikrobiyomunuzun kompozisyonunu akut bir şekilde değiştirebilir, bu da ÜSYE’ler konusundaki koruyucu etkilerini açıklamaya yardımcı olabilir.

•         Probiyotikler, genel solunum sağlığını destekleyebilir.20  Lactobacillus ve Bifidobacterium probiyotik suşlarının grip benzeri hastalıkların insidansı, semptomları ve süresi üzerindeki olumlu etkisini gösteren birçok klinik çalışma yapılmıştır.21 Örneğin, 2013 yılında yapılan bir çalışmada, 12 hafta boyunca iki probiyotik suşu kombinasyonu alan sağlıklı üniversite öğrencilerinin, plasebo alanlara göre %33 daha az ÜSYE semptomlarına sahip olduğu bulunmuştur.22

•         Probiyotikler, grip aşısının etkinliğini artırabilir. 2017 yılında yapılan bir sistematik inceleme ve meta-analiz, ek probiyotik ve prebiyotik kullanımının yetişkinlerde grip aşısı etkinliği üzerindeki etkisine baktı. Birkaç randomize kontrollü çalışmayı inceledikten sonra, probiyotik veya prebiyotik eklemenin aşıya özgü grip virüs suşlarına karşı immunojeniteyi (yani, bir aşının ne kadar iyi çalıştığını) artırdığı bulunmuştur.23

•         Probiyotikler, antibiyotik kullanımını sınırlamaya yardımcı olabilir. Çalışmalar, probiyotik almanın akut üst solunum yolu enfeksiyonları (ÜSYE) için reçete edilen antibiyotik sayısını azaltabileceğini göstermektedir. 3 ila 5 yaşlarındaki çocukları inceleyen bir çalışma, tek suşlu veya çoklu suşlu kombinasyon probiyotik alanlarda antibiyotik kullanımının sırasıyla %68.4 (tek suş) ve %84.2 (çoklu suş) azaldığını bulmuştur.24 Aslında, 2019 yılından gelen sonuçlar, probiyotik kullanımının ABD’de yılda yaklaşık 2.2 milyon antibiyotik kürünü önlemeye yardımcı olabileceğini öne sürmektedir.19 Daha az antibiyotik kullanmak, sırasıyla yerel bağırsak mikrobiyomu ve dolayısıyla bağırsak-bağışıklık tepkisini desteklemeye yardımcı olabilir.

Bu kanıtların giderek artmasıyla ilgili olarak heyecan verici olan, probiyotiklerin ÜSYE’ler açısından yaş aralığı boyunca olumlu etkilerini gösteren birçok çalışma bulunmaktadır. 3 ila 5 yaş arasındaki çocuklar için, 2009 yılında yapılan bir çalışma, belirli iki probiyotik suşu almanın, plasebo ile karşılaştırıldığında ateş, öksürük ve burun akıntısının (ayrıca grup çocuk bakımından uzak kaldıkları günlerin) insidansını ve süresini azalttığını bulmuştur.24 Rastgele kontrollü çalışmaları inceleyen 2016 tarihli bir derleme, probiyotik almanın çocuklarda ÜSYE’lerin görülme oranında %11’lik bir azalmaya neden olduğunu bulmuştur.25

Yaşlılar söz konusu olduğunda, viral solunum ve gastrointestinal enfeksiyonlar bağışıklık sistemindeki gerileme ile ilişkilendirildiğinden, morbidite ve mortalitenin büyük bir nedenidir. 2015 yılında, 60 ila 74 yaş arasındaki sağlıklı yetişkinleri inceleyen bir çalışma, tek suşlu bir probiyotik alan 44 hastanın solunum enfeksiyonlarında belirgin bir azalma buldu. Araştırmacılar ayrıca, bu probiyotik suşunun bağışıklık tepkilerini artırabildiğini gösteren konuların tükürüklerinde IgA’nın (patojen bakteri, virüs ve toksinlere karşı savaşan en yaygın antikorlardan biri) konsantrasyonlarında bir artış bulmuşlardır. Ancak daha az enfeksiyon geçirmelerine rağmen, hastalandıklarında probiyotik kullanmayan insanlarla karşılaştırıldığında semptomlarında fark yoktu.26

Bir antikorun görsel temsili. Antikorlar, bağışıklık sistemi tarafından bakteri ve virüs gibi yabancı maddelerin varlığına karşı üretilen proteinlerdir.

Probiyotiklerin soğuk ve grip mevsiminde bağışıklığı desteklemedeki destekleyici etkileri hakkındaki araştırma hala ortaya çıkıyor olsa da, büyük bir kanıt kitlesi bağırsak ve bağışıklık sistemi arasındaki samimi ve karmaşık bağlantılara işaret etmektedir. Bu nedenle bağırsak mikrobiyomunuzu Aralık, Mart veya yılın herhangi bir döneminde sağlıklı bağışıklık fonksiyonunu desteklemek için beslemek önemlidir.

Citations

1. Rubin, R. (2022). The Dreaded “Twindemic” of Influenza and COVID-19 Has Not Yet Materialized—Might This Be the Year? JAMA, 328(15), 1488. https://doi.org/10.1001/jama.2022.15062
2. Mandavilli, A. (2022, October 27). A ‘Tripledemic’? Flu, R.S.V. and Covid May Collide This Winter, Experts Say. The New York Times. https://www.nytimes.com/2022/10/23/health/flu-covid-risk.html
3. Preliminary In-Season 2021-2022 Flu Burden Estimates. (2023, February 24). Centers for Disease Control and Prevention. https://www.cdc.gov/flu/about/burden/preliminary-in-season-estimates.htm
4. Preliminary Flu Burden Estimates, 2021-22 Season. (2022, October 4). Centers for Disease Control and Prevention. https://www.cdc.gov/flu/about/burden/2021-2022.htm
5. Estimated Flu-Related Illnesses, Medical visits, Hospitalizations, and Deaths in the United States — 2018–2019 Flu Season | CDC. (n.d.). https://www.cdc.gov/flu/about/burden/2018-2019.html
6. Learn more about the flu season. (2022, September 20). Centers for Disease Control and Prevention. https://www.cdc.gov/flu/about/season/flu-season.htm
7. Preventing Flu, COVID-19 and Monkeypox: Infographic. (n.d.). Johns Hopkins Medicine. https://www.hopkinsmedicine.org/health/conditions-and-diseases/coronavirus/flu-prevention-and-coronavirus-infographic
8. Gupta, V. K., Paul, S., & Dutta, C. (2017). Geography, Ethnicity or Subsistence-Specific Variations in Human Microbiome Composition and Diversity. Frontiers in Microbiology, 8. https://doi.org/10.3389/fmicb.2017.01162
9. Wiertsema, S. P., Van Bergenhenegouwen, J., Garssen, J., & Knippels, L. M. (2021). The Interplay between the Gut Microbiome and the Immune System in the Context of Infectious Diseases throughout Life and the Role of Nutrition in Optimizing Treatment Strategies. Nutrients, 13(3), 886. https://doi.org/10.3390/nu13030886
10. Jiao, Y., Wu, L., Huntington, N. D., & Zhang, X. (2020). Crosstalk Between Gut Microbiota and Innate Immunity and Its Implication in Autoimmune Diseases. Frontiers in Immunology, 11. https://doi.org/10.3389/fimmu.2020.00282
11. O’Hara, A., & Shanahan, F. (2007). Gut Microbiota: Mining for Therapeutic Potential. Clinical Gastroenterology and Hepatology, 5(3), 274–284. https://doi.org/10.1016/j.cgh.2006.12.009
12. Pickard, J. G., Zeng, M. Y., Caruso, R., & Núñez, G. (2017). Gut microbiota: Role in pathogen colonization, immune responses, and inflammatory disease. Immunological Reviews, 279(1), 70–89. https://doi.org/10.1111/imr.12567
13. Anjana, N., & Tiwari, S. K. (2022). Bacteriocin-Producing Probiotic Lactic Acid Bacteria in Controlling Dysbiosis of the Gut Microbiota. Frontiers in Cellular and Infection Microbiology, 12. https://doi.org/10.3389/fcimb.2022.851140
14. Wu, H. K., & Wu, E. Q. (2012). The role of gut microbiota in immune homeostasis and autoimmunity. Gut Microbes, 3(1), 4–14. https://doi.org/10.4161/gmic.19320
15. Zhao, Y., Dong, B. R., & Hao, Q. (2022). Probiotics for preventing acute upper respiratory tract infections. The Cochrane database of systematic reviews, 8(8), CD006895. https://doi.org/10.1002/14651858.CD006895.pub4
16. King, S., Glanville, J., Sanders, M. E., Fitzgerald, A., & Varley, D. (2014). Effectiveness of probiotics on the duration of illness in healthy children and adults who develop common acute respiratory infectious conditions: a systematic review and meta-analysis. The British journal of nutrition, 112(1), 41–54. https://doi.org/10.1017/S0007114514000075
17. Coleman, J., Hatch, A. M., Small, S. D., Allen, J. T., Sullo, E., Agans, R., Fagnant, H. S., Bukhari, A. S., & Karl, J. P. (2022). Orally Ingested Probiotics, Prebiotics, and Synbiotics as Countermeasures for Respiratory Tract Infections in Nonelderly Adults: A Systematic Review and Meta-Analysis. Advances in Nutrition, 13(6), 2277–2295. https://doi.org/10.1093/advances/nmac086
18. Pregliasco, F., Anselmi, G., Fonte, L., Giussani, F., Schieppati, S., & Soletti, L. (2008). A new chance of preventing winter diseases by the administration of synbiotic formulations. Journal of clinical gastroenterology, 42 Suppl 3 Pt 2, S224–S233. https://doi.org/10.1097/MCG.0b013e31817e1c91
19. Lenoir-Wijnkoop, I., Merenstein, D., Korchagina, D., Broholm, C., Sanders, M. E., & Tancredi, D. (2019). Probiotics Reduce Health Care Cost and Societal Impact of Flu-Like Respiratory Tract Infections in the USA: An Economic Modeling Study. Frontiers in pharmacology, 10, 980. https://doi.org/10.3389/fphar.2019.00980
20. Wypych, T. P., Wickramasinghe, L. C., & Marsland, B. J. (2019). The influence of the microbiome on respiratory health. Nature Immunology, 20(10), 1279–1290. https://doi.org/10.1038/s41590-019-0451-9
21. Hojsak, I., Abdović, S., Szajewska, H., Milosević, M., Krznarić, Z., & Kolacek, S. (2010). Lactobacillus GG in the prevention of nosocomial gastrointestinal and respiratory tract infections. Pediatrics, 125(5), e1171–e1177. https://doi.org/10.1542/peds.2009-2568
22. Smith, T. J., Rigassio-Radler, D., Denmark, R., Haley, T., & Touger-Decker, R. (2013). Effect of Lactobacillus rhamnosus LGG® and Bifidobacterium animalis ssp. lactis BB-12® on health-related quality of life in college students affected by upper respiratory infections. The British journal of nutrition, 109(11), 1999–2007. https://doi.org/10.1017/S0007114512004138
23. Lei, W. T., Shih, P. C., Liu, S. J., Lin, C. Y., & Yeh, T. L. (2017). Effect of Probiotics and Prebiotics on Immune Response to Influenza Vaccination in Adults: A Systematic Review and Meta-Analysis of Randomized Controlled Trials. Nutrients, 9(11), 1175. https://doi.org/10.3390/nu9111175
24. Leyer, G., Li, S., Mubasher, M., Reifer, C., & Ouwehand, A. C. (2009). Probiotic Effects on Cold and Influenza-Like Symptom Incidence and Duration in Children. Pediatrics, 124(2), e172–e179. https://doi.org/10.1542/peds.2008-2666
25. Wang, Y., Li, X., Ge, T., Xiao, Y., Liao, Y., Cui, Y., Zhang, Y., Ho, W., Yu, G., & Zhang, T. (2016). Probiotics for prevention and treatment of respiratory tract infections in children: A systematic review and meta-analysis of randomized controlled trials. Medicine, 95(31), e4509. https://doi.org/10.1097/MD.0000000000004509
26. Lefevre, M., Racedo, S. M., Ripert, G., Housez, B., Cazaubiel, M., Maudet, C., Jüsten, P., Marteau, P., & Urdaci, M. C. (2015). Probiotic strain Bacillus subtilis CU1 stimulates immune system of elderly during common infectious disease period: a randomized, double-blind placebo-controlled study. Immunity & ageing : I & A, 12, 24. https://doi.org/10.1186/s12979-015-0051-y

 Derleyen İhsan Soytemiz Ph.D.