Amigdala, beynimizin medial temporal lobunda (iç şakak lobda) bulunan nöronlardan oluşan bir çift beyin bölümüdur. Şekli bademe benzediğinden Yunanca badem anlamına gelen “amygdalae“ kelimesinden türemiştir.
Amigdala, beyinde çok az bir yer kaplasa da işlevi sandığımızdan ve bilinenden daha fazladır.
Açlık, tokluk, cinsel içgüdü, üreme dürtüsü, kavgaya katılma ve aniden kaçma gibi duyguları kontrol eder. Ayrıca korku, güven ve sosyal ilişki kurma gibi duyguları kontrol eder. Ayrıca korku, güven ve sosyal ilişki kurma gibi davranışlarımızdan da sorumludur. Bu nedenle amigdala hayatımızda önemli bir konumdadır.
Peki ya amigdalamız olmasaydı?
Amigdala olmadan canlılar yaşamlarını sürdüremezdi çünkü amigdala aynı zamanda açlık, tokluk, ani tepki verme; ayrıca duyguların hissedilebilmesi için ve empati kurabilmeye de yarar. Bu nedenle amigdalasinda hasar bulunanlar bu duygulardan yoksun olurlar.
Ayrıca amigdalada meydana gelen hasarların psikopat davranışların kaynağı olabileceği yönünde de araştırmalar vardır. ilimsel araştırmalar vardır.
Depresyon veya travma sonrası stres bozuklukları, otizm, anksiyete gibi durumların amigdala hasarıyla ilişkili olduğuna dair bilimsel araştırmalar vardır.
Örneğin; Bipolar bozukluğu olan kimselerin amigdala büyüklüğü daha fazla olduğu için bu kişilerin korkuyu daha fazla hissettikleri düşünülüyor.
“Amigdala Hijack”
Çok düşünmeden içgüdüsel hislerle birden sinir patlaması yaşıyorsanız bu patlamayla yaptığınız davranışlara “amigdala hijack” adı veriliyor. Bu terim, amigdalanın etkisiyle, beyin kullanılmadan yapılmış hareketler olarak adlandırılıyor.
Serebral korteks: düşünme, problem çözme, bilgi ağı yaratma, çıkarımda bulunma, iyiyi\ doğruyu ve güzeli anlama, estetik değerler üretme, felsefe yapma, kompleks problemleri çözme ustası olmasına rağmen amigdalaya göre çok daha yavaştır.
Sağ ve sol amigdala farklı görevde…
Bir çalışmada, sağ amigdalanın elektriksel uyarıları olumsuz duygulara (özellikle korku ve üzüntüye) neden olduğu görülmüştür. Aksine, sol amigdalanın uyarılmasının hoş (mutluluk) veya nahoş (korku, endişe, üzüntü) duygularını tetiklediği tespit edilmiştir. Her bir amigdalanın duyguyu nasıl algıladığımız ve islediğimiz konusunda belirli bir işlevi vardır.
Ergenlik donemi stres durumlarında central amigdalanın aktive olduğu bilinmektedir. Amigdalanın ağrı hissiyatının oluşumundan sorumlu olduğu ve ağrı hissiyatının kontrolünü düzenlediği kanıtlanmıştır.
Amigdala işlevi cinsiyete göre değişiyor…
Amigdala, cinsiyetler arası farklılıkların belirli olduğu beyin bölgelerinden biridir. Erkek çocukların amigdala hacimleri kız çocuklarınkinden büyüktür. Amigdalanın sağ ve sol kısımları bağımsız hafıza sistemlerine sahiptir. Ancak duygu depolamak, kodlamak ve yorumlamak için birlikte çalışmaktadırlar.
